Wzrost gospodarczy oraz inflacja w dobie koronawirusa

2020-05-13

Prognoza sytuacji gospodarczej w post-pandemicznej Polsce

Rada Polityki Pieniężnej stanowi założenia polityki pieniężnej, które realizuje Narodowy Bank Polski. Zadaniem fundamentalnym polityki pieniężnej jest utrzymywanie stabilnego poziomu cen.

Zgodnie z "Założeniami polityki pieniężnej na rok 2020" podanymi przez Bank Centralny, Rada Polityki Pieniężnej podtrzymała cel inflacyjny na poziomie 2,5%. RPP oznajmiła, że polityka pieniężna będzie prowadzona w sposób, który sprzyjać będzie utrzymaniu zrównoważonego wzrostu gospodarczego oraz stabilności systemu finansowego.

Stabilizowanie inflacji na niskim poziomie jest ważnym, ale niewystarczającym warunkiem utrzymania równowagi w gospodarce, która z kolei sprzyja utrzymaniu stabilności cen w długim okresie. Zagrożeniem dla stabilności cen w długim okresie są zwłaszcza nierównowagi w sektorze finansowym. Mając to na uwadze, Rada prowadzi politykę pieniężną w taki sposób, aby sprzyjać utrzymaniu stabilności systemu finansowego i ograniczać ryzyko narastania nierównowag w gospodarce, uwzględniając w swoich decyzjach kształtowanie się cen aktywów oraz dynamikę akcji kredytowej.

Epidemia koronawirusa sprawiła, że prognozowanie inflacji, zarówno na świecie, jak i w Polsce, nastręcza spore problemy. Kryzys związany z rozprzestrzenianiem się koronawirusa generuje bardzo silne szoki podażowe w skali globalnej. Przede wszystkim dotyczy to łańcucha dostaw, oraz podaży pracy. Wiele osób zobligowanych jest do odbywania kwarantanny albo ze względu na zagrożenie epidemiologiczne pracuje zdalnie lub nie pracuje wcale, w wyniku tymczasowego zamknięcie niektórych zakładów pracy. Na wynikający z tego spadek podaży towarów i usług nakłada się szok popytowy. W związku z narastającym lękiem przed zakażeniem wirusem SARS-CoV-2 mamy do czynienia z naturalną tendencją do ograniczania wydatków na dobra, które nie są niezbędne do codziennego funkcjonowania tzw. dobra trwałego użytku, dotyczy to również wydatków na wypoczynek, turystykę, wydarzenia kulturalne i sportowe. Trudno obecnie oszacować, jaki będzie ostateczny bilans jednoczesnego wystąpienia szoku podażowego oraz popytowego. Bez wątpienia dojdzie do znacznego spowolnienia gospodarki światowej, a w wielu krajach wręcz do recesji. Jeśli dynamika przyrostu zachorowań w Europie, w tym w Polsce będzie wciąż rosnąć, wówczas nie można wykluczyć recesji również i na rynku polskim. Pandemia przypadła na okres, kiedy gospodarka światowa wchodzi w okres spowolnienia w naturalnym, koniunkturalnym cyklu (głównie gospodarka europejska ale także amerykańska, przewartościowana wycenami spółek). Przy takim spowolnieniu można spodziewać się presji na spadek cen surowców, co skutkowałoby obniżeniem poziomu inflacji w skali globalnej i malejącymi stopami procentowymi. Jednak równocześnie ma miejsce szok podażowy. Jeżeli spadek podaży dla niektórych surowców czy towarów będzie głębszy niż obniżenie popytu będące skutkiem pandemii, wówczas niewątpliwie dojdzie do wzrostu cen. Trudno przewidywać, do jakiego poziomu spowolni gospodarka światowa i poszczególne kraje, jednak zarówno w Stanach Zjednoczonych, jak i Niemczech, a być może również i w Polsce, może dojść co najmniej do recesji technicznej, co oznaczałoby dwa kwartały pod rząd z ujemnym tempem wzrostu kwartał do kwartału.

Jeżeli bank centralny nie będzie zdeterminowany do zapewnienia inflacji na poziomie, którą ogłosił, to trudno, by takiej inflacji oczekiwali odbiorcy polityki pieniężnej. Pracownicy w takiej sytuacji mają silniejsze argumenty do żądania wyższych płac, a przedsiębiorcy do podnoszenia cen, ponieważ mogą domniemywać, że wyższy poziom inflacji nie będzie mieć charakteru przejściowego. Wzrost wynagrodzeń ma znaczne przełożenie na branżę aktuarialną, ponieważ w związku z powyższym przedsiębiorstwa tworzące rezerwy z tytułu nagród jubileuszowych, odpraw emerytalnych, rentowych oraz pośmiertnych wyznaczanych przez Biuro Aktuarialne powinny być przygotowane na znaczny wzrost wartości ww. rezerw.