Rezerwy na nagrody jubileuszowe

Jak powstają i jak należy szacować rezerwy na nagrody jubileuszowe?

Rezerwę przewidzianą na nagrody jubileuszowe należy wyznaczać jedynie w przypadku, gdy na pracodawcy ciąży prawny obowiązek wypłaty tego rodzaju świadczenia pieniężnego. Sytuacja tego rodzaju ma miejsce, kiedy z przepisów prawa jednoznacznie wynika, że pracodawca ma obowiązek takie nagrody przyznawać. Odnosi się to do poszczególnych grup zawodowych, w których pracownicy, z racji wykonywanego zawodu, mają przywilej otrzymywania okresowych nagród jubileuszowych. Nagroda jubileuszowa przysługuje również pracownikom podlegającym pod: zapisy Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy, Regulaminu Pracy bądź umowy o pracę. W tych dokumentach zawarty jest punkt o wypłacaniu tego typu świadczenia pieniężnego.

Przy szacowaniu wysokości rezerw na nagrody jubileuszowe należy stosować metodę wymaganą przez Międzynarodowe Standardy Rachunkowości nr 19, tzw. metodę prognozowanych świadczeń jednostkowych (ang. Projected Unit Method), zwaną też metodą świadczeń narosłych w stosunku do stażu pracy. Wartość rezerwy na nagrody jubileuszowe jest ustalana na dzień bilansowy dla każdego pracownika objętego systemem nagród jubileuszowych. W obliczeniach bierze się pod uwagę takie czynniki jak:
 

• wartość rezerwy,
• ogólna szacowana liczba nagród do przyznania,
• staż pracy,
• prawdopodobieństwo wypłaty przyszłej nagrody jubileuszowej,
• tzw. czynnik dyskontujący.

MSR 19, KSR 6 oraz KSA nr 1 zalecają również, aby dokonując wyceny rezerwy na nagrody jubileuszowe korzystać z usług licencjonowanego aktuariusza zatrudnionego przez profesjonalne biuro aktuarialne. Wycena rezerwy na nagrody jubileuszowe wymaga bowiem uwzględnienia wielu założeń demograficznych i indywidualnych.

Podstawę całościowego wymiaru przyznawanej nagrody jubileuszowej stanowi przeważnie miesięczna wartość wynagrodzenia poszczególnych pracowników. W Polsce, w odróżnieniu od odpraw emerytalnych, rentowych lub pośmiertnych, nagrody jubileuszowe nie są powszechnie występującym składnikiem systemu świadczeń pracowniczych. Jeżeli jednak się pojawiają, to zazwyczaj stanowią znaczącą wartość ogólnego poziomu rezerw na świadczenia pracownicze.
 

Kilka słów o nagrodach jubileuszowych

Nagroda jubileuszowa jest szczególnym rodzajem świadczenia pieniężnego za długoletnią i sumiennie wykonywaną pracę. Warto zauważyć, że nie ma obecnie obowiązujących przepisów prawa, które nakazywałyby wypłacanie takiej nagrody każdemu pracownikowi (nie wynika to z Kodeksu Pracy). W związku z tym nagrody jubileuszowe nie mają charakteru obligatoryjnego, ale są świadczeniem fakultatywnym. Wysokość nagrody jubileuszowej uzależniona jest od stażu pracy i najczęściej wypłacana jest raz na 5 lat.
 

Kiedy pracownik ma szansę otrzymania nagrody jubileuszowej?

W Polsce istnieją pewne grupy zawodowe, którym zgodnie z obowiązującymi aktami prawnymi, należą się nagrody jubileuszowe. Przykłady dokumentów, które uprawniają do otrzymania nagrody jubileuszowej to:
 

• Karta Nauczyciela,
• Karta Górnika,
• Ustawa o pracownikach samorządowych,
• Ustawa o pracownikach urzędów państwowych,
• Ustawa o służbie cywilnej,
• Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej.

Rezerwy na nagrody jubileuszowe przygotowuje się również dla pracowników instytucji kulturalnych, a więc dla personelu teatrów, oper, filharmonii czy członków zespołów pieśni i tańca. Przywilejem tym objęci są też pracownicy resortowi ośrodków szkolenia, dokształcania i doskonalenia kadr oraz pracownicy uczelni publicznych.
 

Nagrody jubileuszowe mogą mieć również charakter zakładowy, gdy obowiązek nagrody pieniężne wynika z Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy, bądź wynikać z Regulaminu Wynagradzania czy z umowy o pracę. Każdy pracownik ma szansę na otrzymanie nagrody jubileuszowej, jeżeli w momencie zawierania umowy o pracę zakład objęty był układem zbiorowym pracy. Jest to swojego rodzaju porozumienie zawierane pomiędzy pracodawcą, a konkretnym związkiem lub związkami zawodowymi. Nagroda jubileuszowa przysługuje też pracownikowi objętemu, z racji zatrudnienia, regulaminem wynagradzania zawierającym punkt o wypłacaniu świadczenia pieniężnego tego rodzaju.
 

Jeśli nagrody jubileuszowe są wypłacane przez pracodawców nie częściej niż raz na 5 lat dla jednego pracownika, to nie stanowią one podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Jest to określone w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczególnych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe.