Profesjonalne
Usługi Aktuarialne

 
Programy motywacyjne skierowane do pracowników najwyższej kadry menadżerskiej, a także do pracowników, którzy są kluczowi dla rozwoju jednostki, stają się powszechne na całym świecie i nierzadko stanowią dużą część całkowitego wynagrodzenia wymienionych osób. Najpopularniejszym programem motywacyjnym są obecnie opcje menadżerskie, których jedną z największych zalet jest związanie interesu kadry menadżerskiej z interesem akcjonariuszy przedsiębiorstwa. Akcjonariusze zarabiają w sytuacji gdy wartość jednostki się zwiększa, a opcje pozwalają dzielić się tym zyskiem z kadrą menadżerską – jest to obustronna korzyść. Ponadto warto pamiętać, że programy opcyjne skierowane do kluczowych pracowników przedsiębiorstwa zazwyczaj ograniczają ich mobilność pracowniczą, co pozwala na bezpieczniejsze zarządzanie jednostką z punktu widzenia akcjonariuszy.

Zgodnie z przepisami Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej, a w szczególności MSSF 2, wartość godziwa tego typu programu musi być ujmowana w księgach rachunkowych spółki przez okres nabywania uprawnień. Wycena programów motywacyjnych odbywa się na datę przyznania (ang. Grant Date) i powinna uwzględniać co najmniej poniższe punkty:

Wybierając model wyceny aktuarialnej opcji jednostka powinna rozważyć czynniki, które wzięliby pod uwagę zainteresowani i dobrze poinformowani uczestnicy rynku wybierając model wyceny np. długi okres życia, możliwość wcześniejszego wykonania, zmianę oczekiwanej zmienności oraz zmian innych danych wejściowych do modelu. Według zapisów MSSF 2 przyznanie opcji na akcje może być uzależnione od spełnienia dwóch rodzajów czynników:

Wyceny programów motywacyjnych dokonuje się zazwyczaj przy użyciu modelu Blacka-Scholesa, modelu dwumianowego czy metody Monte Carlo. Najbardziej popularną metodą wyceny opcji na akcji jest model Blacka-Scholesa, który może zostać w razie potrzeby odpowiednio zmodyfikowany o wypłaty dywidendy.

Wartość opcji menedżerskich, która powstaje podczas wyceny programów motywacyjnych zaliczana jest do kosztów przedsiębiorstwa obciążających wynik finansowy, a jednocześnie zasilających kapitał własny. Dzieje się tak dlatego, iż w sprawozdaniach trzeba pokazać koszt, którego tak naprawdę nie ma, a więc wartość opcji dodaje się zarówno do kosztów, jak i kapitału zapasowego. Koszt, który ujawniany jest w sprawozdaniu finansowym, ujmowany jest proporcjonalnie w okresie nabywania uprawnień, początkowo na podstawie przewidywanej liczby opcji, do której uprawnieni nabędą prawa, z czasem w okresie nabywania praw korygowanej o wyniki rzeczywiste.