Wysokość odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (ZFŚS) w 2019 roku

Znana jest już propozycja rządu dotycząca odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (ZFŚS) w 2019 roku. Kwota odprowadzana za jednego pracownika na fundusz socjalny ma wzrosnąć o 43 zł.

Zdaniem związków zawodowych kwota, którą proponuje rząd w ramach podwyższenia odpisu na ZFŚŚ jest za mała. Odpis podstawowy na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych co do zasady powinien w danym roku wynosić 37,5% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce w roku poprzednim (bądź z jego drugiego półrocza, jeżeli było ono wyższe). W związku z tym, kwota odprowadzana na fundusz socjalny w 2019 roku powinna być obliczana w oparciu o średnie wynagrodzenie z bieżącego roku. Zasada ta od 2012 roku nie jest przestrzegana, podobnie będzie również w 2019 r., na co wskazuje projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących do realizacji ustawy budżetowej na 2019 r., który przedstawiło Ministerstwo Finansów. Zakłada on nowelizacje ustawy o ZFŚS z 4 marca 1994 roku – podstawę do naliczenia odpisu na ZFŚS będzie stanowiło przeciętne wynagrodzenie z drugiego półrocza 2013 r. W 2018 r. brana jest bowiem pod uwagę średnia płaca z drugiego półrocza 2012 roku. Efektem takiego zapisu będzie zatem jedynie częściowe odmrożenie kwoty wpłacanej na fundusz socjalny. Obecnie trafia na niego 1185,66 zł za jednego pracownika, a propozycja na 2019 rok wynosi 1229,30 zł (wzrost o 43,64 zł).

W 2018 r. do ustalenia odpisu na ZFŚS przyjmowane było przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w drugim półroczu 2012 r., które wynosiło 3161,77 zł. Oznacza to, że odpis na ZFŚS w 2018 r. wynosi:
- odpis podstawowy 37,50 proc. - 1185,66 zł,
- odpis na jednego pracownika młodocianego:
• w pierwszym roku nauki 5 proc. - 158,09 zł
• w drugim roku nauki 6 proc. - 189,71 zł
• w trzecim roku nauki 7 proc. - 221,32 zł
- odpis podwyższony 50 proc. - 1580,89 zł
- zwiększenie 6,25 proc. - 197,61 zł
- zwiększenie 7,5 proc. - 237,13 zł.

Wg propozycji rządowych w 2019 r. do ustalenia odpisu na ZFŚS przyjmowane będzie przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w drugim półroczu 2013 r., które wynosiło 3278,14 zł. Oznacza to, że odpis na ZFŚS w 2019 roku wyniesie:
- odpis podstawowy 37,50 proc. - 1229,30 zł,
- odpis na jednego pracownika młodocianego:
• w pierwszym roku nauki 5 proc. - 163,91 zł
• w drugim roku nauki 6 proc. - 196,69 zł
• w trzecim roku nauki 7 proc. - 229,47 zł
- odpis podwyższony 50 proc. - 1639,07 zł
- zwiększenie 6,25 proc. - 204,88 zł
- zwiększenie 7,5 proc. - 245,86 zł.

W przypadku sfery budżetowej wydatki na ZFŚS mają charakter obligatoryjny i w odniesieniu do państwowych jednostek budżetowych obciążają budżet państwa. Dla pozostałych pracodawców zasady tworzenia ZFŚS zależą od liczby zatrudnionych osób.

Fundusz tworzą pracodawcy, którzy zatrudniają według stanu na dzień 1 stycznia danego roku co najmniej 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty obowiązkowo, a pracodawcy zatrudniający co najmniej 20 i mniej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty - tworzą Fundusz na wniosek zakładowej organizacji związkowej. Pracodawcy, którzy zatrudniają wg stanu na dzień 1 stycznia danego roku mniej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty mogą tworzyć ZFŚS do wysokości i na zasadach ogólnych określonych w ustawie (art. 5 ustawy), mogą też wypłacać świadczenie urlopowe.

Przepisy umożliwiają jednak swobodę regulacji w granicach określonych ww. ustawą, w tym: dopuszczają zarówno rezygnację z tworzenia ZFŚS, jak również dają możliwość do określenia wysokości odpisu na ZFŚS na wyższym, jak i niższym poziomie niż ustawowy.