Pracownicze Plany Kapitałowe - rola niezależnego doradcy w wyborze podmiotu zarządzającego

Pracownicze Plany Kapitałowe, obok m.in. Pracowniczych Programów Emerytalnych, mają stanowić uzupełnienie systemu emerytalnego w Polsce, dając Polakom możliwość oszczędzania dodatkowych środków na przyszłą emeryturę. W połowie 2019 roku, jako pierwsze, do wprowadzenia PPK będą zobowiązane największe firmy, które zatrudniają min. 250 osób. Jest to ponad 3500 podmiotów, które w sumie zatrudniają ponad 3 mln osób. Stopniowo zobligowane do utworzenia PPK będą także mniejsze przedsiębiorstwa i instytucje.

Zgodnie z informacjami Polskiego Funduszu Rozwoju, terminami wprowadzenia PPK dla pracodawcy zatrudniającego co najmniej 250 osób są:
   - do 25.10.2019 r. – podpisanie umowy o zarządzanie PPK;
   - do 12.11.2019 r. – podpisanie umowy o prowadzenie PPK;
   - od pierwszego wynagrodzenia wypłacanego po dacie zawarcia umowy o prowadzenie pobierane są pierwsze wpłaty do PPK;
   - wpłaty przekazane do wybranej instytucji finansowej do 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wpłaty te zostały obliczone i pobrane (w tym przypadku do 15.12.2019 r.).

Terminy dla kolejnych grup pracodawców, przystępujących w kolejnych fazach będą liczone odpowiednio.

Utworzenie oraz wprowadzenie Pracowniczych Planów Kapitałowych w tak dużej liczbie podmiotów, jest wielkim przedsięwzięciem i wiąże się z ogromnymi pieniędzmi. Liczą na nie przede wszystkim instytucje, które będą zarządzały PPK oraz giełda. Ponieważ utworzenie PPK będzie wiązało się z koniecznością wprowadzenia odpowiednich programów do ich obsługi, zaangażowane w proces będą także firmy informatyczne. Właściwe rozwiązania informatyczne pozwolą firmom na efektywne i sprawne wprowadzenie pracowników do systemu PPK.

W największym stopniu w utworzenie oraz zarządzanie Pracowniczymi Planami Kapitałowymi zaangażowane będą instytucje finansowe, które będą odpowiedzialne za zarządzanie pieniędzmi pracowników – towarzystwa funduszy inwestycyjnych, zakłady ubezpieczeń na życie lub towarzystwa emerytalne. Wybór odpowiedniego podmiotu należy do pracodawcy. Ci, którzy zobowiązani są do wprowadzenia nowego programu emerytalnego w pierwszej kolejności, przystąpili już do poszukiwań oraz wyboru instytucji zarządzającej. Decyzja ta powinna zostać podjęta po konsultacji ze związkami zawodowymi lub reprezentacją pracowników, jeśli nie ma związku zawodowego.

O czym zatem powinien pamiętać pracodawca, dokonując wyboru podmiotu zarządzającego Pracowniczym Planem Kapitałowym?

Zgodnie z ustawą o Pracowniczych Planach Kapitałowych, nadrzędnym dobrem podczas procesu tworzenia i zarządzania PPK ma być interes pracownika, który uczestniczy w programie emerytalnym. Wybierając instytucję finansową, która ma być odpowiedzialna za zarządzanie pieniędzmi gromadzonymi w PPK, w tym inwestowanie ich, pracodawca powinien zatem brać pod uwagę jej doświadczenie, wielkość i bezpieczeństwo, które zapewnia klientom oraz efektywność jej działań. Jest on bowiem zobowiązany do zachowania należytej staranności przy dokonywaniu wyboru instytucji zarządzajacej – jest to szczególnie ważne zarówno z perspektywy zabezpieczenia interesu pracodawcy, jak i pracownika. Tak nieostry sposób określenia kryteriów wyboru pozwala na swobodę decyzyjną i dokonanie wyboru instytucji, która najlepiej będzie odpowiadać potrzebom pracowników u konkretnego pracodawcy. Wiąże się również jednak z ryzykiem winy w wyborze dokonanym przez pracodawcę.

W związku z wieloma aspektami, jakie należy wziąć pod uwagę wybierając podmiot zarzadzający PPK, kluczowa wydaje się rola niezależnego doradcy, który ma uprawnienia oraz odpowiednią wiedzę do prowadzenia doradztwa inwestycyjnego. Posiadając doświadczenie w wyborze instytucji finansowych, niezależny doradca stanowi gwarancję rzetelnej i właściwej organizacji przetargów związanych z wyborem podmiotu zarządzającego oraz odpowiedniego wyznaczenia kryteriów przetargu.

Część przedsiębiorstw poszukiwania podmiotu zarządzającego PPK zleca na zewnątrz – np. brokerom ubezpieczeniowym, kancelariom prawnym, firmom zajmujących się doradztwem finansowym, inwestycyjnym, aktuarialnym itp.
Do Polskiego Funduszu Rozwoju docierają jednak niepokojące sygnały dotyczące doradztwa prowadzonego przez brokerów ubezpieczeniowych - pojawiają się informacje o pobieraniu przez brokerów „prowizji” od instytucji zarządzającej za każdego potencjalnego uczestnika PPK i urządzaniu przez nich „przetargów” „kto da więcej” za pojedynczego pracownika, bez rzetelnej analizy potrzeb pracodawcy (praktyki takie opisane zostały m.in. w Rzeczpospolitej https://www.rp.pl/Ubezpieczenia/302059906-Kazdy-chce-zarobic-na-PPK.html). Sprawa jest jednak badana i swoje stanowisko w tej sprawie przygotowuje Polski Fundusz Rozwoju. Wypowiedzieć ma się również na ten temat Komisja Nadzoru Finansowego.

Ustawa o PPK wskazuje, że instytucjami które mogą świadczyć usługi w zakresie zarządzania PPK, są to towarzystwa funduszy inwestycyjnych, PTE, pracownicze towarzystwa emerytalne lub zakłady ubezpieczeń, dlatego podmiot, któremu powierza się pomocy w wyborze PPK powinien:
   - posiadać doświadczonych analityków finansowych
  - posiadać doświadczenie i wiedzę na temat mechanizmów funkcjonowania rynku inwestycyjnego i dodatkowo ubezpieczeniowego
   - przedstawić niezależnie i transparentnie cały rynek dostawców PPK
   - przedstawić porównanie WSZYSTKICH dostawców PPK pod każdym względem
  - nie będzie uczestniczył bezpośrednio w ostatecznym podpisaniu umowy pomiędzy Spółką i dostawcą PPK (nie będzie wtedy miała motywacji do tzw. „castingu na głowy”) – (https://www.rp.pl/Ubezpieczenia/302069941-PFR-i-KNF-groza-karami-po-naszej-publikacji.html)

Błędy w wyborze PPK mogą spowodować wysokie straty dla pracowników i być nieproporcjonalnie wyższe w wieloletniej perspektywie niż koszty poniesione na właściwego doradcę.


Czytaj także:

Pracownicze Plany Kapitałowe na rynku zabezpieczenia emerytalnego

Pracownicze Plany Kapitałowe – wcześniejsza wypłata środków na mieszkanie

Pracownicze Programy Emerytalne – nowe obowiązki pracodawców

Pracownicze Plany Kapitałowe – zmiana terminów wprowadzenia programów emerytalnych

Prezydent podpisał ustawę o Pracowniczych Planach Kapitałowych