Skorygowana cena nabycia

Podstawę prawną dla wszystkich jednostek zobligowanych do wyceny instrumentów finansowych stanowią MSR 39, KSR 4 oraz rozporządzenie Ministra Finansów o instrumentach finansowych. Z konieczności wyceny instrumentów finansowych zwolnione są jedynie jednostki, których sprawozdanie finansowe nie podlega corocznemu badaniu - wynika to z faktu, iż nie spełniają one przewidzianych ustawą kryteriów.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów o instrumentach finansowych, niektóre z nich powinny być wyceniane w skorygowanej cenie nabycia, zwanej też zamortyzowanym kosztem, i są nimi:

• aktywa finansowe (np. obligacje), które zostaną utrzymane do terminu wymagalności,
• zobowiązania finansowe (np. z tytułu kredytu), z wyjątkiem instrumentów pochodnych o charakterze zobowiązań, pozycji zabezpieczonych oraz zobowiązań finansowych przeznaczonych do obrotu,
• składniki aktywów finansowych o określonym terminie wymagalności, dla których niemożliwe jest ustalenie w sposób wiarygodny wartości godziwej,
• nieprzeznaczone do sprzedaży należności własne oraz udzielone pożyczki.

Skorygowana cena nabycia najczęściej jest stosowana do wyceny obligacji korporacyjnych oraz udzielonych kredytów i pożyczek.

Skorygowana cena nabycia – metodologia wyceny

Zgodnie z treścią art. 28 ust. 8a ustawy o rachunkowości, § 3 pkt 12 rozporządzenia o instrumentach finansowych oraz MSR 39 "Instrumenty finansowe: ujmowanie i wycena" skorygowana cena nabycia ustalana jest jako:
• cena nabycia (wartość początkowa), w jakiej składnik aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych został po raz pierwszy wprowadzony do ksiąg rachunkowych,
• pomniejszona o spłaty wartości nominalnej (kapitału podstawowego),
• odpowiednio skorygowana o ustaloną z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej skumulowaną amortyzację wszelkich różnic pomiędzy wartością początkową, a wartością w terminie wymagalności,
• pomniejszona o odpisy aktualizujące wartość.

Metoda efektywnej stopy procentowej jest to metoda obliczania skorygowanej ceny nabycia składnika aktywów finansowych lub zobowiązania finansowego, a następnie przypisaniu przychodów bądź kosztów odsetkowych do odpowiednich okresów.

Za efektywną stopę procentową należy uznać stopę, przy pomocy której następuje zdyskontowanie do wartości bieżącej związanych z instrumentem finansowym przyszłych przepływów pieniężnych, które są oczekiwane w okresie do terminu wymagalności lub do terminu następnego oszacowania przez rynek poziomu odniesienia.

Celem wprowadzenia definicji skorygowanej ceny nabycia było przede wszystkim wprowadzenie wymogu wyceny aktywów i pasywów zgodnie z ich treścią ekonomiczną. Wykorzystanie efektywnej stopy procentowej powoduje ustalenie przychodów lub kosztów finansowych w okresie trwania umowy pomiędzy jednostkami według stałej stopy zysku (zgodnej z sensem ekonomicznym).