Wycena aktuarialna rezerw na świadczenia pracownicze

2017-12-08

Osoba uprawniona według KSR 6 i MSR 19 - Aktuariusz

Kim są oraz czym zajmują się Aktuariusze?

W każdej dziedzinie działalności człowieka towarzyszy pewne ryzyko. Ryzyko to prawdopodobieństwo poniesienia pewnej straty, związane z podjęciem określonej decyzji. Możemy się z nim spotkać zarówno przy prowadzeniu działalności gospodarczej (na przykład ryzyko finansowe związane jest ze strukturą źródeł finansowania majątku firmy czy ryzyko niewypłacalności tj. ryzyko utraty płynności finansowej) jak i w życiu codziennym. Dlatego tak istotnym wydaje się możliwość określenia i obliczenia tego ryzyka. Tutaj z pomocą przychodzą nam aktuariusze, będący specjalistami w dziedzinie obliczania ryzyka oraz wartości bieżącej projektów finansowych, w szczególności długoterminowych lub obarczonych ryzykiem. Aktuariusze wykorzystując metody statystyki i rachunku prawdopodobieństwa, obliczają ryzyko wypadków losowych, a także wysokość związanych z tym składek ubezpieczeniowych, a także ustalają wielkość rezerw potrzebnych dla prawidłowego i bezpiecznego funkcjonowania danego podmiotu np. zakładu ubezpieczeń. Aktuariusze w oparciu o dane historyczne, regulacje prawne i prognozy dokonują kalkulacji prawdopodobieństw zdarzeń losowych, takich jak śmierć, narodziny, choroba, bezrobocie, wypadki czy emerytura. Aktuariusze oszacowują również ryzyko powstania szkód majątkowych.

Aktuariusze a miejsce pracy

Podstawowym, lecz nie jedynym, miejscem pracy aktuariusza jest firma ubezpieczeniowa. Aktuariusze pracują tam, gdzie potrzebni są specjaliści od oceny ryzyka. Osoby z tym wykształceniem – aktuariusze – pracuje głównie dla firm ubezpieczeniowych, biur aktuarialnych, ale także dla firm konsultingowych i audytorskich, a także w innych instytucjach finansowych. Aktuariusze mogą pracować również w instytucjach państwowych związanych np. z systemem ubezpieczeń społecznych czy zdrowotnych.

Ponadto aktuariusze mogą znaleźć zatrudnienie wszędzie tam, gdzie konieczne jest rozwiązywanie problemów finansowych i statystycznych - banki i firmy inwestycyjne i inne duże korporacje.

Aktuariusze – początek zawodu na świecie i w Polsce

Za początek zawodu aktuariusza przyjmuje się przełom XVII i XVIII wieku kiedy aktuariusze byli powiązani przede wszystkim z rozwojem ubezpieczeń na życie. Prekursorem aktuariatu był angielski astronom E. Halley. Pod koniec XVII wieku prowadził on analizy dotyczące wymieralności określonej populacji. Zawód ten nabrał jednak dużo większego znaczenia dopiero w XIX wieku, gdy dokładnie sprecyzowano zadania i funkcje jakie mają przed sobą aktuariusze oraz powstały pierwsze stowarzyszenia gromadzące osoby tej profesji. W Polsce za początek rozwoju zawodu aktuariusza uznaje się 1920 rok, gdy rozpoczął swoją działalność Polski Instytut Aktuariuszy. Od 1991 roku tradycję tę kontynuuje Polskie Stowarzyszenie Aktuariuszy.

Wymogi stawiane dla przyszłych aktuariuszy

Aktuariusz, aby mógł zostać wpisany do polskiego rejestru aktuariuszy, zgodnie z art.37b ust.1 Ustawy o działalności ubezpieczeniowej, musi pozytywnie zdać egzamin aktuarialny przeprowadzony przy Komisji Nadzoru Finansowego. Egzaminy aktuarialne odbywają się co najmniej 2 razy w roku kalendarzowym i przeprowadzane są w formie czteroczęściowego testu, którego każda część składa się z 10 pytań obejmujących jeden blok tematyczny z każdego z czterech bloków tematycznych. Przyszli aktuariusze mają przed sobą egzaminy obejmujące następujące bloki tematyczne:
• matematyka finansowa,
• matematyka ubezpieczeń na życie,
• matematyka pozostałych ubezpieczeń osobowych i majątkowych,
• prawdopodobieństwo i statystyka.

Dodatkowo, przyszli aktuariusze muszą posiadać wyższe wykształcenie, zaświadczenie o niekaralności, a także muszą mieć udokumentowany dwuletni staż zawodowy odbyty pod opieką aktuariusza.