Ustawa znosząca 30-krotność składek na ubezpieczenie emerytalne niezgodna z Konstytucją

W dn. 14 listopada Trybunał Konstytucyjny stwierdził niezgodność z Konstytucją ustawy z dn. 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw. Ustawa ta znosiła limit 30-krotności składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. W związku z tym, limit 30-krotności nadal funkcjonuje w porządku prawnym.

Artykuł 19 przywołanej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych stanowi, że roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie może być wyższa od kwoty odpowiadającej 30-krotności prognozowanego miesięcznego wynagrodzenia na dany rok kalendarzowy. Celem świadczeń emerytalnych i rentowych jest ochrona przed ubóstwem, które wynikałoby ze złego stanu zdrowia lub zaawansowanego wieku. Dzięki nim ubezpieczeni mają mieć zapewnione dochody w przypadku utraty zdolności do wykonywania pracy i utrzymania się.

W toku prac nad ustawą znoszącą górny limit składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe pojawiło się w stosunku do niej wiele zastrzeżeń. Zdaniem związków pracodawców naruszała ona szereg przyjętych zasad i standardów, m.in.:
1. zasada racjonalności i określoności – to zasada, która zobowiązuje ustawodawcę do zachowania gwarancji maksymalnej przewidywalności oraz obliczalności działań, które podejmowane są przez organy publiczne; omawiana ustawa nie zawierała prawidłowego opisu skutków jej wprowadzenia ani innych dodatkowych informacji przewidzianych przepisami prawa;
2. zasada dialogu społecznego – tempo prac nad ustawą sprawiło, że organizacje związkowe oraz organizacje pracodawców nie miały możliwości dokładnego przygotowania swojej opinii na temat ustawy, natomiast organy władzy publicznej – rzetelnego i merytorycznego zapoznania się z tymi stanowiskami; konsultacje społeczne były zatem procesem fasadowym;
3. zasada zaufania obywateli do państwa – sposób i tempo prac nad ustawą oraz powierzchowny sposób przeprowadzenia konsultacji publicznych powodują sytuację, w której swojej sytuacji prawnej nie mogą być pewni ani pracodawca, ani pracownik.
4. standard dotyczący gospodarki rynkowej – ustawa wprowadziłaby do znacznego wzrostu kosztów pracy, co negatywnie wpłynęłoby wolność prowadzenia działalności gospodarczej; ponadto sposób wprowadzenia ustawy był dyskrecjonalny, nie wskazywał wartości konstytucyjnej oraz interesu publicznego, któremu miałoby służyć wprowadzenie ustawy w życie.

Ustawa znosząca limit 30-krotności sprzeczna jest również ze Strategią Odpowiedzialnego Rozwoju – zakłada ona tworzenie miejsc pracy wysokiej jakości i wysoko wynagradzanych. Omawiana ustawa wpłynęłaby na wzrost kosztu pracy wykwalifikowanych specjalistów, co z kolei zmniejszyłoby atrakcyjność tworzenia w Polsce takich miejsc pracy. Mogłaby skłonić także inwestorów do zrewidowania swojej dotychczasowej polityki zatrudnienia oraz negatywnie wpłynąć na plany rozwojowe tych firm w Polsce. Dotyczyłoby to głównie sektora nowych technologii oraz zaawansowanych procesów biznesowych, które zatrudniają przede wszystkim wysoko wykwalifikowanych specjalistów.

Czytaj także:

Konsekwencje zniesienia limitu składek ZUS na ubezpieczenia emerytalne i rentowe

Kolejne propozycje zmian w systemie świadczeń emerytalnych

Brak możliwości wyboru między rentą a emeryturą – nowelizacja ustawy

Jednorazowe podwyższenie rent i emerytur w 2019 roku?

Waloryzacja rent i emerytur w 2019 roku