Czy na Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) należy tworzyć aktuarialne rezerwy pracownicze?

Do Pracowniczych Planów Kapitałowych przystąpiło już ok. 40 proc. pracowników zatrudnionych w firmach zobligowanych do stworzenia PPK, o czym pisaliśmy tutaj. W związku z tym, że z biegiem czasu program dobrowolnego oszczędzania na przyszłą emeryturę będzie dotyczył coraz to większej liczby przedsiębiorstw, wsród pracodawców pojawia się pytanie o konieczność tworzenia rezerw pracowniczych na rzecz przywołanego programu emerytalnego. W artykule odpowiemy na nie, porównując je z obowiązkowym utworzeniem rezerw na odprawy emerytalne.

Zgodnie z zapisami Krajowego Standardu Akturialnego nr 1 (KSA 1), Krajowego Standardu Rachunkowości nr 6 (KSR 6) oraz Międzynarodowego Standardu Rachunkowości nr 19 (MSR 19) w przypadku Pracowniczych Planów Kapitałowych mamy do czynienia z tzw. systemem zdefiniowanej składki. Oznacza to, że zdefiniowana i określona jest jedynie wysokość składki, jaką pracodawca co miesiąc przelewa na konto pracownika uczestniczącego w programie PPK. Nie jest określona natomiast wysokość odprawy emerytalnej w czasie przejścia pracownika firmy na emeryture. Świadczenie emerytalne jest bowiem sumą wszystkich składek powiększoną o przychody z inwestycji oraz pomniejszoną o koszty. W związku z powyższym nie ma konieczności tworzenia rezerwy emerytalnej na Pracownicze Plany Kapitałowe.

Z odmienną sytuację spotykamy się w przypadku rezerwy na odprawy emerytalne. Obowiązek wypłaty odpraw emerytalnych, jaki nakłada na pracodawców Kodeks Pracy, wiąże się także z koniecznością tworzenia rezerwy aktuarialnej na rezerwy emerytalne. Wycena aktuarialne powinna być bowiem tworzona w momencie, kiedy przedsiębiorstwo jest zobowiązane do wydatkowania środków pieniężnych w przyszłości oraz gdy możliwe jest wiarygodne oszacowanie tej kwoty. Art. 92 Kodeksu Pracy stanowi, że pracownikowi, który spełnia warunki uprawniające go do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury i którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę bądź rentę, przysługuje odprawa emerytalna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. W niektórych przedsiębiorstwach tworzone są wewnętrze regulaminy wynagradzania, które mogą określać wysokość odprawy emerytalnej na poziomie wyższym niż ten zakładany przez Kodeks Pracy.

Przywołane powyżej standardy aktuarialne stanowią, że odprawy emerytalne należą do tzw. systemu zdefiniowanego świadczenia. W tym przypadku określona jest bowiem nie wysokość składki, a wysokość świadczenia emerytalnego, jakie pracownik otrzyma przechodząc na emeryturę.

Świadczenie emerytalne jest zatem rodzajem świadczenia, na które pracodawca zobowiązany jest tworzyć rezerwy aktuarialne. Wycenę taką dodatkowo należy aktualizować co najmniej raz w roku na określoną datę bilansową. Stopień jej skomplikowania powoduje, że powinna zostać zlecona doświadczonemu aktuariuszowi, który posiadając licencję akturialną oraz odpowiednie umiejętności z zakresu matematyki finansowej czy rachunku prawdopodobieństwa, dokona jej w sposób rzetelny i wiarygodny.

Czytaj także:

Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) – pierwsze wpłaty

PPK - fundusze zdefiniowanej daty

Pracownicze Plany Kapitałowe - rola niezależnego doradcy w wyborze podmiotu zarządzającego

Rezerwy pracownicze: kiedy spółka powinna dokonać wyceny rezerw na świadczenia pracownicze