Test na utratę wartości aktywów, firmy i spółki

Zgodnie z KSR 4 „Utrata wartości aktywów” jednostka nie rzadziej niż na każdy dzień bilansowy ustala, czy zachodzi potrzeba przeprowadzenia procedury ustalania odpisu aktualizującego wycenę aktywów, które utraciły wartość. Odnosi się to zarówno do aktywów wykorzystywanych do działalności operacyjnej, jak i inwestycji, bez względu na to, czy są one dostępne do użytkowania (tzn. gotowe do użytkowania), czy jeszcze nie. Pomocne w tym procesie jest badanie okoliczności ustalanych na podstawie zewnętrznych i wewnętrznych źródeł informacji. W razie zaistnienia przesłanek dotyczących utraty wartości firmy, konieczne jest przeprowadzenie testu na utratę wartości aktywów w celu oszacowania ich wartości odzyskiwalnej.
 

Należy sprawdzić czy wartość przyszłych korzyści ekonomicznych netto z danego obiektu oceny utraty wartości nie jest niższa od wartości księgowej na dzień bilansowy. Uzasadnia to dokonanie odpisu aktualizującego.
 

Standard wskazuje, że w ramach testu wycenia się wartość odzyskiwalną aktywa i definiuje ją jako wyższą od wartości:

• handlowej - pomniejszonej o koszty sprzedaży,
• użytkowej - stanowiącej wartość zdyskontowanych przyszłych korzyści ekonomicznych netto, ustalonej przy założeniu jego dalszego utrzymywania.

Zgodnie ze Standardem ustalenie wartości odzyskiwalnej danego aktywa wymaga ustalenia zarówno jego wartości handlowej, jak i użytkowej. Jeśli jednak na dzień przeprowadzania oceny co najmniej jedna z tych wartości jest wyższa od wynikającej z ksiąg rachunkowych wartości rozpatrywanego obiektu, to nie jest konieczne ustalenie obu wartości. Wystarczy ustalenie wartości, co do której oczekuje się, że będzie wyższa od wartości wynikającej z ksiąg rachunkowych.
 

W celu ustalenia czy nastąpiła utrata wartości konkretnych aktywów, ich wartość odzyskiwalną porównuje się z wartością wynikającą z ksiąg rachunkowych na dzień bilansowy. Utrata wartości aktywów zachodzi wtedy, gdy wartość odzyskiwalna danego obiektu jest niższa od jego wartości w księgach rachunkowych. Jeżeli wartość obiektu na dzień bilansowy jest niższa od wartości odzyskiwalnej, to nie zachodzi potrzeba jej aktualizowania.
 

Różnica pomiędzy wyższą, wynikającą z ksiąg rachunkowych, wartością obiektu oceny utraty wartości, a niższą jego wartością odzyskiwalną określa wysokość dokonywanego na dzień bilansowy odpisu aktualizującego wycenę aktywów tego obiektu, doprowadzającą nową wartość bilansową tego obiektu do jego wartości odzyskiwalnej.