Jak wykonywana jest wycena aktuarialna

Wycena aktuarialna, zagadnienia metodyczne

Wycena aktuarialna składników bilansu przedsiębiorstwa takich jak rezerwy pracownicze (w szczególności rezerwy na nagrody jubileuszowe, rezerwy na odprawy emerytalne, rentowe i pośmiertne) powinna być wykonywana przy użyciu metody indywidualnej prospektywnej. Wycena aktuarialna wykonywana jest z reguły na podstawie następujących, ściśle powiązanych z indywidualnym pracownikiem, informacji, m. in. takich jak:
 

• wiek,
• płeć,
• wysokość wynagrodzenia,
• staż pracy.

Dodatkowo, szacując rezerwy pracownicze, należy zwrócić uwagę na to, czy zostały wykorzystane wskaźniki specyficzne dla konkretnego przedsiębiorstwa:
 

• historia i prognoza rotacji zatrudnienia,
• historia i prognoza struktury demograficznej zatrudnionych,
• prognoza dynamiki zmian wynagrodzeń,
• oraz inne istotne czynniki wynikające ze specyfiki branżowej, produkcyjnej.

Zaniechanie tych elementów w trakcie analizy może być istotnym czynnikiem kwestionowania poprawności wyceny aktuarialnej przez instytucje kontrolne.
 

Metoda, wyceny aktuarialne, świadczenia pracownicze.

Metoda wykorzystana do obliczeń rezerw pracowniczych (rezerwy na odprawy emerytalne, rezerwy na nagrody jubileuszowe) powinna być zgodna z ustawą o rachunkowości, Krajowym Standardem Rachunkowości nr 6 (KSR 6) i Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości (MSR 19). Jest to tzw. metoda prognozowanych świadczeń jednostkowych (ang. projected unit method), zwana także metodą świadczeń narosłych w funkcji stażu pracy. Istota tej metody polega na postrzeganiu narastającego stażu pracy jako powodującego wzrost  wysokości zobowiązań zakładu pracy do wypłaty świadczeń pozapłacowych w przyszłości. W świetle powyższej definicji Aktuariusz wyznacza wartość przyszłych zobowiązań jako część przyszłych świadczeń przy uwzględnieniu prognozowanego wynagrodzenia stanowiącego podstawę ich naliczania.
 

Stopa procentowa, zalecenia Biura Aktuarialnego Prospecto

Zgodnie z zaleceniami MSR 19, stopa procentowa wykorzystywana przez aktuariusza do dyskontowania przyszłych świadczeń pracowniczych powinna być ustalona na podstawie rynkowych stóp zwrotu (występujących w dniu bilansowym) z obligacji przedsiębiorstw, przy czym termin wykupu obligacji powinien być zgodny z szacunkowym terminem realizacji świadczeń.
 

Aktuariusz, uprawnienia do szacowania przyszłych świadczeń pracowniczych

W Polsce pracę Aktuariusza oraz kwalifikacje wymagane w jej zakresie reguluje ustawa o działalności ubezpieczeniowej oraz szczegółowe rozporządzenia Ministra Finansów. Osoba posiadająca uprawnienia aktuarialne musi być wpisana na listę aktuariuszy Komisji Nadzoru Finansowego.