Pracownicze Plany Kapitałowe – wcześniejsza wypłata środków na mieszkanie

Projekt ustawy o Pracowniczych Planach Kapitałowych pod koniec czerwca powinien trafić do Sejmu, aby po wakacjach został uchwalony. W połowie 2019 roku ustawa o PPK powinna wejść w życie. Zdaniem Pawła Borysa, szefa Polskiego Funduszu Rozwoju, Pracownicze Plany Kapitałowe mają odbudować zaufanie do systemu emerytalnego, które zostało w przeszłości nadszarpnięte przez Otwarte Fundusze Emerytalne.

Zdaniem Federacji Przedsiębiorców Polskich podczas wprowadzania Pracowniczych Planów Kapitałowych zasadne wydaje się wprowadzenie dodatkowych bodźców, które skłoniłyby osoby najmniej zarabiające do oszczędzania na przyszłe emerytury. Mogłyby to być np. zachęty fiskalne w postaci wprowadzenia dodatkowej ulgi podatkowej polegającej na odliczaniu do podatku kwot składek podstawowych, które uczestnik wpłacił do PPK.

Zainteresowanie oszczędzaniem na przyszłą emeryturę zwiększają na pewno składka powitalna w wysokości 250 zł oraz coroczna dopłata od państwa w wysokości 240 zł. Dla osób najmniej zarabiających dodatkowe obciążenie w postaci składek na Pracownicze Plany Kapitałowe może jednak w długoterminowej perspektywie stanowić zbyt dużą barierę.
Osoby o najniższych zarobkach być może przez cały okres zatrudnienia nie będą w stanie wypracować środków, które umożliwią im sfinansowanie najniższej emerytury. Skuteczne mogą zatem wydawać się zachęty fiskalne na etapie wpłat składek na Pracownicze Plany Kapitałowe.

W Pracowniczych Planach Kapitałowych składki określane są w sposób procentowy. Takie rozwiązanie może spowodować, że osoby zarabiające równowartość lub kwotę większą niż minimalne wynagrodzenie za pracę będą stosunkowo częściej występowały z PPK niż osoby relatywnie usytuowane lepiej.

Kluczowym dla sukcesu Pracowniczych Planów Kapitałowych wydaje się być poparcie pracodawców oraz związków zawodowych. Podmioty organizujące oszczędzanie w ramach PPK oraz ich partnerzy społeczni mogą mieć duży wpływ na nakłanianie pracowników do korzystania z PPK.
Projekt ustawy o Pracowniczych Planach Kapitałowych daje uczestnikom PPK możliwość wcześniejszego wypłacenia środków zgromadzonych w ramach programu na cele mieszkaniowe, aby pokryć wkład własny w związku z zaciągnięciem kredytu hipotecznego.

Wymóg wniesienia wkładu własnego na poziomie 20% kredytu hipotecznego (na dzień 1 stycznia 2017 roku) stał się główną przeszkodą dla wielu rodzin w zakupie własnego lokalu mieszkalnego. Projekt ustawy o PPK, zakładający możliwość wypłaty środków na mieszkanie, ma za zadanie wsparcie polityki mieszkaniowej. Uczestnik PPK jednorazowo może dokonać wypłaty do 100% zgromadzonych środków na pokrycie wkładu własnego w związku z zaciągnięciem kredytu hipotecznego na:
- kupno domu lub mieszkania,
- budowę domu,
- nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego,
- ustanowienie prawa odrębnej własności do lokalu mieszkalnego.

Aby dokonać wypłaty środków z PPK na cele mieszkaniowe, uczestnik programu będzie zobowiązany do zawarcia umowy z instytucją prowadzącą PPK. W zawarciu umowy pośredniczyć może pracodawca. W umowie natomiast powinna zostać wskazana inwestycja, której dotyczy dofinansowanie, zasady i terminy wypłaty środków z PPK, a także zasady i terminy zwrotu tych środków. Wcześniejszej wypłaty środków z programu będzie można dokonać tylko raz.

Wypłata środków z Pracowniczych Planów Kapitałowych na cele mieszkaniowe nie będzie oprocentowana ani opodatkowana. Da to uczestnikom programu dostęp do niemałych środków finansowych, co może okazać się czynnikiem zachęcającym pracowników do skorzystania z PPK.

Możliwość wcześniejszej wypłaty środków zgromadzonych w ramach Pracowniczych Planów Kapitałowych będzie przysługiwała uczestnikom do 45. roku życia. Termin ten wynika z faktu, iż zwrot wypłaconych środków nie będzie mógł rozpocząć się wcześniej niż po 5 latach od wypłaty i nie może trwać dłużej niż 15 lat od tego dnia. Może zatem zdarzyć się w przypadku niektórych pracowników, że termin ten zbiegnie się z datą ich przejścia na emeryturę.

Pozytywnie można zatem ocenić wykorzystanie Pracowniczych Planów Kapitałowych do wsparcia polityki mieszkaniowej. Wcześniejszą wypłatę środków z PPK można potraktować jako nieoprocentowaną pożyczkę dla rodzin, dla których problem braku własnego mieszkania jest bardziej dokuczliwy niż brak gromadzenia środków na przyszłą emeryturę.