KSR 4 Utrata wartości aktywów

Krajowy Standard Rachunkowości 4 Utrata wartości aktywów (tekst, Ministerstwo Finansów)

Celem niniejszego Standardu jest rozwinięcie przepisów ustawy z 29 września 1994 roku o rachunkowości, określających zasady ustalania i ujmowania w księgach rachunkowych oraz wykazywania w sprawozdaniu finansowym odpisów aktualizujących wartość bilansową aktywów jednostki, spowodowanych częściową lub całkowitą utratą zdolności do przynoszenia jednostce korzyści ekonomicznych przez te aktywa.

Aktualizacja do realnej wysokości wartości bilansowej zasobów jednostki zaliczonych do aktywów, gdyż spełniają one warunki określone w art. 3 ust. 1 pkt 12 ustawy o rachunkowości, służy zapewnieniu rzetelnego obrazu dokonań i potencjału gospodarczego jednostki prezentowanego w księgach rachunkowych i w sprawozdaniu finansowym, a zarazem chroni przed wykazywaniem strat jako aktywów. Związana z aktualizacją konieczność weryfikowania zdolności aktywów do przynoszenia jednostce w przyszłości korzyści ekonomicznych i dążenie do zachowania porównywalności rozwiązań stosowanych w tym zakresie uzasadnia stosowanie przez jednostki postępowania przewidzianego w niniejszym Standardzie.

Wycena składników aktywów następuje z zachowaniem ostrożności. Wycena składnika aktywów do bilansu powinna następować w wartości, po której wprowadzono go do ksiąg, nieprzekraczającej wartości korzyści ekonomicznych możliwych do uzyskania dzięki jego posiadaniu (sprawowaniu nad nim kontroli). Zasada ta nie dotyczy jednak niektórych składników aktywów dla których ustawa o rachunkowości i rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych przewiduje ich wycenę: w wartości rynkowej, wartości godziwej, wartości ustalonej metodą praw własności lub w skorygowanej cenie nabycia (po zamortyzowanym koszcie). Tylko w odniesieniu do takiego składnika aktywów może nastąpić podwyższenie jego wartości wynikającej z ksiąg  rachunkowych na dzień bilansowy (przeszacowanie in plus), co ma miejsce w tym przypadku, gdy określona dla składnika aktywów odpowiednio: wartość rynkowa, wartość godziwa, wartość ustalona metodą praw własności lub skorygowana cena nabycia będzie wyższa niż jego wartość wynikająca z ksiąg rachunkowych. W przeciwnym razie, to jest ustalenia, że wartość składnika aktywów możliwa do odzyskania jest niższa niż jego wartość wynikająca z ksiąg rachunkowych, wymagane jest przeszacowanie in minus, które jest równoznaczne z dokonaniem odpisu aktualizującego służącego uwzględnieniu utraty wartości przez ten składnik aktywów.

Jeśli zatem na dzień bilansowy wynikająca z ksiąg rachunkowych wartość wycenianego składnika aktywów jest wyższa od korzyści ekonomicznych, jakie on przyniesie, określonych zgodnie z niniejszym Standardem, to oznacza to, że dany składnik aktywów utracił – w zależności od sytuacji – całkowicie lub częściowo zdolność do przynoszenia jednostce korzyści ekonomicznych, czego konsekwencją jest konieczność dokonania odpisu aktualizującego, obniżającego na dzień bilansowy jego wartość bilansową.

Standard przedstawia procedurę ustalania odpisu aktualizującego wycenę zarówno aktywów operacyjnych jak i aktywów inwestycyjnych w razie utraty przez nie wartości i dotyczy wszystkich aktywów jednostki. Sposób postępowania w nim zalecany zaprezentowano tak, aby uwypuklić: