Wyślij zapytanie

Profesjonalne
Usługi Aktuarialne

Prospecto Sp. z o.o.

ul. Górczewska 216
01-460 Warszawa

prospecto@prospecto.pl

Tel.: 22 666 08 97 Tel. kom.: 609 188 889

  ponad 20 lat doświadczenia
    ISO 9001   - gwarancja jakości
    ISO 27001 - bezpieczeństwo informacji
(z uwzględnieniem zapisów RODO)

Najlepsze Biuro Aktuarialne
    wg Forum Biznesu w latach 2011 - 2016

sprawdź >

Jakość nigdy nie jest przypadkiem!

Aktuariusz i wycena aktuarialna

Spis treści - czego dowiesz się z poniższego artykułu:

Aktuariusz - kim jest i czym się zajmuje?
Aktuariusz - jak zostać? (egzamin aktuarialny)
Aktuariusze - czym jest rejestr aktuariuszy?
Aktuariusz - zarobki, praca
Jakie są zarobki aktuariusza?
Jaka jest ścieżka rozwoju kariery aktuariusza?
Czy warto zostać aktuariuszem?
Praca aktuariusza – gdzie szukać zatrudnienia?
Literatura dla aktuariuszy
Wycena aktuarialna rezerw na świadczenia pracownicze - co powinien zawierać raport aktuariusza z wyceny aktuarialnej rezerw na świadczenia pracownicze?
Podsumowanie

Aktuariusz - kim jest i czym się zajmuje?

Aktuariusz jest specjalistą z zakresu matematyki ubezpieczeniowej, finansowej oraz rachunku prawdopodobieństwa i statystyki. Osoby z tym wykształceniem pracują głównie dla firm ubezpieczeniowych, ale także dla firm konsultingowych i audytorskich. Aktuariusz zajmuje się problemami związanymi z oceną ryzyka, wyceną zobowiązań z tytułu zawartych kontraktów ubezpieczeniowych, wypłacalnością towarzystw ubezpieczeniowych, problematyką programów i funduszy emerytalnych a także polityką inwestycyjną.

Korzenie zawodu Aktuariusza sięgają przełomu XVII i XVIII wieku, ale nabrał on znaczenia dopiero w wieku dziewiętnastym kiedy to określono jego zadania i funkcje oraz powstały pierwsze stowarzyszenia skupiające osoby wykonujące tę profesję. W Polsce początek rozwojowi tego zawodu można datować na rok 1920, kiedy to rozpoczął działalność Polski Instytut Aktuariuszy. Tradycję tę kontynuuje powołane w 1991 roku Polskie Stowarzyszenie Aktuariuszy.

Obecnie w Polsce pracę Aktuariusza oraz kwalifikacje jakie musi posiadać osoba wykonująca ten zawód reguluje ustawa o działalności ubezpieczeniowej oraz szczegółowe rozporządzenia Ministra Finansów. Ustawa ta nałożyła także obowiązki na zakłady ubezpieczeniowe związane z wykonywaniem pewnych obliczeń wyłącznie przez Aktuariuszy, dzięki czemu wzrosło znaczenie tego zawodu. Aby zostać wpisanym na lista aktuariuszy prowadzoną przez organ nadzoru ubezpieczeniowego należy spełnić kilka warunków, z których najważniejsze to posiadanie wyższego wykształcenia oraz złożenie egzaminu przed komisją powołaną przez Ministra Finansów. Egzamin na Aktuariusza składa się z czterech niezależnych części: Matematyki Finansowej, Matematyki Ubezpieczeń Życiowych, Matematyki Ubezpieczeń Majątkowych oraz Rachunku Prawdopodobieństwa i Statystyki. Każda część trwa 100 minut i zawiera 10 pytań testowych gdzie tylko jedna z pośród czterech odpowiedzi jest poprawna. Dla osób przygotowujących się do egzaminów na Aktuariuszy pomocna może być literatura zalecana przez Komisję Nadzoru Finansowego.

Za rozwój zawodu Aktuariusza w Polsce, który nie jest jeszcze tak popularny jak w innych krajach czuwa między innymi powołane w 1991 roku Polskie Stowarzyszenie Aktuariuszy. Polskie Stowarzyszenie Aktuariuszy, poprzez organizowanie seminariów oraz wspieranie Letniej Szkoły Nauk Aktuarialnych odgrywa ważną rolę w promowaniu zawodu aktuariusza oraz edukacji aktuarialnej. Jego odpowiednikiem na świecie jest założone w 1895 roku, i zreformowany w 1998 r. Międzynarodowe Stowarzyszenie aktuarialne (IAA). Dla osób chcących poszerzyć swoją wiedzę w zakresie aktuariatu powstają szkolenia oraz kursy tematyczne, które zarówno mogą poszerzyć aktualną wiedzę w przypadku licencjonowanych Aktuariuszy jak i pomóc przyszłym adeptom w zdaniu egzaminów. Na uwzględnienie zasługuje Letnia Szkoła Nauk Aktuarialnych, której celem szkoły jest przekazanie wiedzy na temat nowych i bardziej zaawansowanych technik aktuarialnych, pojawiąjących się w naukach aktuarialnych czy to w wyniki ogólnego postępu matematyki stosowanej w zarządzaniu ryzykiem, czy też w wyniku wyzwań płynących z praktyki gospodarczej w wektorze ubezpieczeń.

Aktuariusz - jak zostać? (egzamin aktuarialny)

Licencjonowanym Aktuariuszem jest osoba fizyczna, spełniająca następujące wymagania: ukończyła specjalistyczne studia wyższe, posiada dwuletnią kierunkową praktykę zawodową, zdała egzamin aktuarialny, a także posiada pełną zdolność do czynności prawnych.

Egzamin Aktuarialny organizowany jest przez Komisję Nadzoru Finansowego i obejmuje następujące bloki tematyczne:

Matematyka finansowa,
Matematyka ubezpieczeń na życie,
Matematyka pozostałych ubezpieczeń osobowych i majątkowych,
Prawdopodobieństwo i statystyka.

Każda część trwa 100 minut i zawiera 10 pytań testowych gdzie tylko jedna z pośród czterech odpowiedzi jest poprawna. Wyniki i zadania z egzaminów aktuarialnych organizowanych przez Komisję Nadzoru Finansowego znajdują się pod poniższym adresem www.

https://www.knf.gov.pl/dla_rynku/egzaminy/Aktuariusze_egzaminy/Egzaminy_aktuarialne

Aktuariusze - czym jest rejestr aktuariuszy?

W Polsce, aby zostać wpisanym do rejestru aktuariuszy, wymagane są (prócz złożenia z pozytywnym wynikiem egzaminów aktuarialnych przy Komisji Nadzoru Finansowego): wykształcenie wyższe, poświadczenie niekaralności w zakresie przestępstw przeciwko wiarygodności dokumentów i obrotowi gospodarczemu (wyciąg z KRK) oraz udokumentowany dwuletni staż zawodowy pod kierunkiem aktuariusza.

Rejestr Aktuariuszy (lista licencjonowanych Aktuariuszy) posiadających pełne uprawnienia do sprawowania zawodu Aktuariusza prowadzi Komisja Nadzoru Finansowego. Pełna ewidencja znajduje się pod poniższym adresem www.

https://www.knf.gov.pl/podmioty/Podmioty_rynku_ubezpieczeniowego/Rejestr_aktuariuszy

Aktuariusz - zarobki, praca

Ze względu na kompleksowe wykształcenie ścisłe oraz wymóg zdania trudnych egzaminów aktuarialnych, aktuariuszy w Polsce i ogólnie na świecie jest stosunkowo niewielu, co powoduje, że ich zarobki stosunkowo wysokie w stosunku do reszty wynagrodzeń w danym kraju. Średnio są one dwukrotnie wyższe niż zarobki średnie w danym kraju.

Jakie są zarobki aktuariusza?

Zarobki aktuariuszy w Polsce są jednymi z najwyższych w branży finansowej, co wynika z wysokiego poziomu odpowiedzialności oraz konieczności posiadania specjalistycznych kwalifikacji.

Junior Aktuariusz – początkujący aktuariusz może liczyć na zarobki w granicach 1-1,5 średniego wynagrodzenia w gospodarce. Warto jednak zaznaczyć, że już na starcie konieczne są liczne kwalifikacje i zdane egzaminy aktuarialne.

Starszy Aktuariusz – osoby z większym doświadczeniem (np. 5-10 lat pracy) mogą liczyć na zarobki w wysokości 2-2,5 średniego wynagrodzenia w gospodarce.

Dyrektor Działu Aktuarialnego – w przypadku aktuariuszy na wyższych stanowiskach zarobki mogą przekraczać 3 a nawet 4 krotność średniego wynagrodzenia w gospodarce, zwłaszcza w dużych firmach międzynarodowych.

Jaka jest ścieżka rozwoju kariery aktuariusza?

Aby zostać aktuariuszem, konieczne jest spełnienie kilku warunków:

Wykształcenie – najlepiej kierunki związane z matematyką, statystyką, ekonomią lub finansami. Studia na kierunku aktuarialnym lub specjalizacje związane z ubezpieczeniami są szczególnie cenione.
Egzaminy aktuarialne – aby uzyskać tytuł aktuariusza, trzeba zdać serię egzaminów, które potwierdzają znajomość matematyki finansowej, ubezpieczeń, statystyki i innych dziedzin.
Doświadczenie zawodowe – praktyka w firmach ubezpieczeniowych, konsultingowych czy finansowych jest kluczowa dla rozwoju kariery.
Certyfikaty – w Polsce aktuariusze muszą być zarejestrowani w Polskim Stowarzyszeniu Aktuariuszy (PSA) oraz uzyskać odpowiednie licencje.

Czy warto zostać aktuariuszem?

Głównie ze względu na zabezpieczenie odpowiednich rezerw aktuarialnych na przyszłość, praca aktuariusza jest bardzo odpowiedzialna. Na jego wyliczeniach bazuje wypłacalność firm ubezpieczeniowych, a w pozostałych firmach zabezpieczenie odpowiednich środków na wypłaty przyszłych świadczeń pracowniczych, takich jak odprawy emerytalno-rentowe i pośmiertne, nagrody jubileuszowe, ZFSŚ itp. (aktuariusz wycenia rezerwy aktuarialne na powyższe świadczenia pracownicze). Wycena aktuarialna jest często bardzo skomplikowana, wybiega na kilkadziesiąt lat do przodu i wymaga uwzględnienia niepewności w czasie, co powoduje, że wyceny aktuarialne powinien wykonywać zawsze aktuariusz i odpowiednim doświadczeniem – doświadczenie w wycenach aktuarialnych jest także wymogiem otrzymania licencji aktuarialnej.

Praca aktuariusza – gdzie szukać zatrudnienia?

Aktuariusze mogą pracować w różnych branżach, jednak najwięcej ofert pracy znajduje się w:

Firmach ubezpieczeniowych – aktuariusze odgrywają kluczową rolę w obliczaniu składek i zarządzaniu ryzykiem.
Funduszach emerytalnych – pomagają w planowaniu i zarządzaniu oszczędnościami emerytalnymi.
Firmach konsultingowych – oferują usługi doradcze w zakresie zarządzania ryzykiem finansowym.
Bankach – zwłaszcza w działach zajmujących się ryzykiem finansowym i kredytowym.

Literatura dla aktuariuszy

Osoby zamierzające zdać egzaminy aktuarialne i otrzymać licencję aktuarialną powinny posiadać wiedzę z zakresu m.in. rachunku prawdopodobieństwa, matematyki finansowej, statystki, teorii ryzyka, demografii oraz rachunkowości ubezpieczeniowej. Dla osób przygotowujących się do egzaminów na Aktuariuszy pomocna może być literatura zalecana przez Komisję Nadzoru Finansowego. Pełny wykaz tej literatury znajduje się pod poniższym adresem www.

https://www.knf.gov.pl/dla_rynku/egzaminy/Aktuariusze_egzaminy/Informacje_dot_egzaminow

Wycena aktuarialna rezerw na świadczenia pracownicze - co powinien zawierać raport aktuariusza z wyceny aktuarialnej rezerw na świadczenia pracownicze?

Raport aktuariusza sporządzany jest w celu przedstawienia ustaleń w zakresie rodzajów i wysokości wiarygodnie oszacowanych zobowiązań danej jednostki z tytułu świadczeń pracowniczych. Raport powinien zawierać także uzasadnienie przyjęcia założeń dla poszczególnych parametrów. Treść raportu powinna pozwalać na odtworzenie wyliczeń oraz zweryfikowanie przedstawionych w raporcie założeń i wyników.

Podstawa prawna wyliczenia

Raport powinien zawierać informacje, na jakiej podstawie zostaje ustalona wielkość zobowiązań. Jeżeli w danej jednostce obowiązują wyłącznie przepisy ogólne powinno być do nich odwołanie (Kodeks Pracy art. 92¹ oraz 93). W przypadku obowiązywania w jednostce uregulowań szczególnych lub przepisów szczegółowych w raporcie należy je wymienić (rodzaj dokumentu, np. układ zbiorowy, regulamin wynagradzania, data wydania - zawarcia, okres obowiązywania).

Opis przyjętych kryteriów nabywania praw świadczeń

W przypadku istnienia szczegółowych rozwiązań dotyczących wypłacania świadczeń, raport powinien zawierać ich opis sporządzony na podstawie dostępnych dokumentów. Raport powinien jednoznacznie określać wysokość świadczeń, których wycena jest dokonywana.

Opis źródła danych używanych do wyliczenia

Opis źródła powinien zawierać wykaz informacji przekazanych przez jednostkę lub inny podmiot występujący w jej imieniu, zakres przedmiotowy tych informacji oraz zestawienie w formie podsumowującej danych statystycznych takich jak: liczba pracowników, średni wiek, średni staż, wynagrodzenie itp.

Aktualność danych, na podstawie których dokonywane są wyliczenia wymaga, aby od daty ich przygotowania do daty, na którą sporządzane są wyliczenia nie upłynęło więcej niż 3 miesiące, pod warunkiem, że stan faktyczny danych w tym okresie istotnie się nie zmienił.

Opis założeń użytych do wyliczenia

W raporcie powinny być uwzględnione co najmniej następujące założenia:

stopa procentowa (dyskontowa)
stopa wzrostu wynagrodzeń
przyjęte założenia dotyczące inflacji
wiek przejścia na emeryturę
wskaźnik rotacji pracowników (prawdopodobieństwa odejścia z jednostki),
przyjęte założenia dotyczące prawdopodobieństw
- śmiertelności
- inwalidztwa
- otrzymania wcześniejszej emerytury

Jeżeli nie będzie możliwe jasne określenie źródła pochodzenia prawdopodobieństw, raport powinien zawierać objaśnienie o metodzie ustalenia zastosowanych parametrów. Założenia powinny być w raporcie w rzeczowy sposób uzasadnione.

Opis metody wyliczenia

Wymaga się, aby wyliczenia wartości zobowiązań były przeprowadzone metodą Prognozowanych Uprawnień Jednostkowych (ang. Projected Unit Credit). Raport powinien zawierać stwierdzenie dotyczące użycia tej metody, a także opis przyjętej metodologii przyporządkowywania świadczeń do poszczególnych okresów zatrudnienia. Raport musi zawierać stwierdzenie, że wyliczenia dokonano zgodnie z Międzynarodowym Standardem Sprawozdawczości Finansowej nr 19.

Wyniki obliczeń przy przyjętych założeniach oraz testy wrażliwości

Raport powinien zawierać wyniki wyliczeń przy przyjętych i rekomendowanych przez aktuariusza założeniach. Wariantowo raport może zawierać wartości zobowiązań przy innych niż sugerowane parametrach, jednak powinno być wyraźnie zaznaczone, który wariant jest rekomendowany.

Wyniki obliczeń powinny być zaprezentowane w podziale na każdy tytuł osobno:

nagrody jubileuszowe
odprawy emerytalne
odprawy rentowe
inne świadczenia, w podziale na rodzaje świadczeń,

oraz w podziale na część krótko- i długoterminową. Zgodnie z ustawą o rachunkowości za rezerwę krótkoterminową uznaje się rezerwę na tę część świadczeń, które stają się wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego.

Inne elementy raportu aktuariusza

Ponadto raport powinien zawierać następujące elementy:

imię i nazwisko osoby dokonującej wyceny, a w przypadku osoby będącej aktuariuszem także numer wpisu na listę aktuariuszy,
określenie zasad korzystania z raportu oraz prawa do udostępniania go osobom trzecim. W szczególności w raporcie powinna się znaleźć klauzula pozwalająca udostępnić raport osobom weryfikującym wyliczenia oraz innym osobom, które muszą się do tego raportu odnosić (innemu aktuariuszowi, który dokonuje wyceny zobowiązań),
klauzula dotycząca zakresu odpowiedzialności za zawartość raportu.

Podsumowanie

Aktuariusz – kto to? Aktuariusz to specjalista z zakresu matematyki ubezpieczeniowej, finansowej oraz rachunku prawdopodobieństwa i statystyki.

Aktuariusz – co robi? Aktuariusz zajmuje się problemami związanymi z oceną ryzyka, wyceną zobowiązań z tytułu zawartych kontraktów ubezpieczeniowych, wypłacalnością towarzystw ubezpieczeniowych, problematyką programów i funduszy emerytalnych, polityką inwestycyjną, a także wyceną aktuarialną rezerw na świadczenia pracownicze, takie jak rezerwy na świadczenia emerytalne, rentowe, pośmiertne, nagrody jubileuszowe, wyceną aktuarialną opcji na akcje, programów motywacyjnych, menedżerskich itp.

Aktuariusz – jak zostać? (egzaminy aktuarialne, wymagania) Aby zostać aktuariuszem należy:
- ukończyć specjalistyczne studia wyższe
- posiadać dwuletnią kierunkową aktuarialną praktykę zawodową
- zdać egzamin aktuarialny
- posiadać pełną zdolność do czynności prawnych
- zostać wpisanym do rejestru aktuariuszy

Aktuariusz – ile zarabia? Zarobki aktuariuszy są stosunkowo wysokie w stosunku do reszty wynagrodzeń w danym kraju. Średnio są one dwukrotnie wyższe niż zarobki średnie w danym kraju.

Raport aktuariusza – co to jest? Jest to raport z wyceny aktuarialnej rezerw na świadczenia pracownicze. Raport aktuariusza powinien zawierać całościowy opis wyliczeń rezerw aktuarialnych pozwalający na ich odtworzenie oraz zweryfikowanie przedstawionych w raporcie aktuarialnym założeń i wyników.

<wstecz