Profesjonalne
Usługi Aktuarialne

Opcja na akcje jest kontraktem dającym jej właścicielowi (nabywcy, zajmującemu długą pozycję opcyjną) prawo kupna od wystawcy (sprzedawcy, zajmującego krótką pozycję opcyjną) lub sprzedania mu ustalonej liczby akcji danego rodzaju, w określonym czasie i po uzgodnionej cenie.

Warunki kontraktu mogą przewidywać, że rozliczenie opcji w formie dostawnej (rzeczywistej transakcji kupna/sprzedaży akcji) zostanie zastąpione przez rozliczenie pieniężne. Wiąże się to z wypłatą przez wystawcę opcji. Wycena opcji na akcje dokonywana jest na podstawie odpowiednich obliczeń:

• dodatniej różnicy rynkowej ceny akcji i ceny umownej (dla opcji dających właścicielowi prawo kupna),
• dodatniej różnicy ceny umownej i rynkowej ceny akcji (dla opcji dających właścicielowi prawo sprzedaży).

Rozliczenie pieniężne jest jedyną formą rozliczenia opcji na akcje stosowaną na warszawskiej GPW. Zdecydowana większość giełd dokonuje rozliczenia opcji na akcje w charakterze dostawnym.

Kontrakt daje właścicielowi opcji na akcje prawo jej realizacji (wykonania). Z prawa realizacji opcji jej nabywca może nie skorzystać, co jest tożsame z rezygnacją z wykonania opcji lub z odrzuceniem opcji. Dzieje się tak najczęściej wtedy, gdy wycena opcji na akcje skutkuje transakcją, która jest dla nabywcy nieopłacalna.

Opcje na akcje można podzielić na dwa podstawowe typy:

• opcje kupna (ang. call lub call options), dające posiadaczowi prawo nabycia akcji,
• opcje sprzedaży (put lub put options), uprawniające właściciela do zbycia akcji, na które opcja opiewa.

Na giełdach przeważają opcje na akcje, które można zrealizować w dowolnym dniu giełdowym, jednak nie później niż w dzień wygaśnięcia opcji. Są to opcje stylu amerykańskiego (ang. american style). Natomiast opcje stylu europejskiego (ang. european style) mogą być zrealizowane tylko w jednym, z góry określonym terminie. Na GPW notowane są obecnie wyłącznie opcje stylu europejskiego.